Down Araba-Isabel Orbek 30 urte bete ditu Down-en sindromea duten pertsonen eskubideak zaintzen - prentsa

Gasteiz, 2025eko martxoaren 10a. Down Araba-Isabel Orbe elkarteak aurten 30. urteurrena ospatzeko izango duen jarduera egutegi zabala ezagutarazi du gaur. Gorka Urtaran Gizarte Politiken Saileko foru diputatuak, Javier Aguirreurreta elkarteko presidenteak eta Aitor Cuesta kolektiboko bazkideak programazioa aurreratu dute gaur goizean Arabako Foru Aldundian eskainitako prentsaurrekoan.

Bere hiru hamarkadak ospatzeko, Down Arabak hogei bat jarduera diseinatu ditu. Datorren astean hasiko dira, Boulevard merkataritza zentroan stand bat instalatuz, martxoaren 21ean eta 22an, Down-en Sindromearen Munduko Eguna ospatzen den egunean. Bertan, informazioa emango zaie herritarrei, eta Baskonia Aker maskota eta DJren saio bat izango dira. Asteburu horretan, Arabako Foru Aldundiak eta Gasteizko Udalak bat egingo dute kausarekin, beren eraikinak urdinez argituz. 

Une horretatik aurrera, hainbat ekitaldi egingo dira urte osoan, besteak beste:

• Apirilak 6: ongintzazko zozketa bat antolatuko da Baskoniarekin lankidetzan.

• Apirilak 8, 9 eta 10: Gasteiz On pasarelan parte hartuko dute.

• Apirilak 27: Down Arabako dantza taldearen emanaldia sanprudentzioetako erretretan.

• Maiatzak 11: dantza taldearen emanaldia Dantzaren Eguneko ekitaldietan. 

• Maiatzak 22: Poetak maiatzean programan parte hartzea.

• Irailak 26-27-28: Down-en sindromeari buruzko ikastaroa.

• Urriak 17: Down Arabaren 30. urteurreneko gala, Goiuri jauregian.

• Azaroan: Down Araba-Isabel Orberen 2026ko egutegia aurkeztuko da.

• Abenduak 3: txokolatada Desgaitasunaren Eguna ospatzeko.

• Abenduak 5: Boluntarioen Egunaren ospakizuna.

Ekitaldi horien aurkezpenean, Javier Aguirreurreta Down Araba-Isabel Orbeko presidenteak azaldu du elkartearen helburuetako bat dela "Down-en sindromea duten pertsonen eskubideak defendatzea" eta "maila guztietan" gizarteratzea erraztea. "Gizarteak gogoeta egin behar du, batzuetan eta eremu jakin batzuetan, zergatik kostatzen zaigun barneratzea, eta onartu behar du gainerako pertsonak bezalakoak direla, emozio, eskubide eta betebehar berberekin", ziurtatu du Aguirreurretak.

Gorka Urtaran Gizarte Politiken Saileko foru diputatuak zoriondu egin du elkarte hori, egindako lan handiagatik. Elkarte horrekin lankidetzan dihardu Foru Aldundiak duela urte batzuetatik hona, Down-en sindromea duten pertsonei beren bizitza autonomoaren esparruan erabakiak hartzeko gaitasuna garatzeko aukera emateko eta hala nahi duten pertsonei bizitza independenterako sarbidea ahalbidetzeko.

Historia luzea

1994an, Gasteizko guraso talde batek bat egitea erabaki zuen Down-en sindromea duten seme-alaben etorkizunaz kezkatuta. Seme-alabei aplikatzen zitzaizkien hezkuntza teknikak urriak ziren, eta ez ziren oso ezagunak. Hezkuntza baliabideek ez zuten Down-en sindromea zuten pertsonei trebetasunak eta abileziak ematearen aldeko apustua egiten, pertsona horiekin autonomia pertsonala garatzeko aukera izan zezaten.

Horrela sortu zen 1995eko otsailaren 16an "Isabel Orbe" Down-en Sindromearen Aldeko Elkartea. Izen horrekin, urte horretan bertan hildako Isabel Orbe psikiatraren figura omendu zen, pertsona horiekin egindako ikerketa lana eskertuz.

Elkartearen lehenengo egoitza Vicente Abreu Elkarteen Federazioaren 11. bulegoan egon zen, San Martin auzoan. Urte askoan, familiek bizipenak eta egoerak partekatu zituzten bulego txiki batean, eta bertatik bultzatu ziren psikologia eta logopediako lehen zerbitzuak. Urte batzuk geroago, profesional talde propio batek bere gain hartu zuen Down-en sindromea duten pertsonen trebetasunetan eta autonomian aurrera egiteko gaur egun eskaintzen diren programak diseinatzeko eta kudeatzeko zeregina.

2008an, elkarteak Down Araba-Isabel Orbe izena hartu zuen, eta bost urte geroago Ariznabarrara joan zen, lokal askoz zabalagoetara, hazten jarraitzeko eta familiei zerbitzu eta laguntza hobea eskaintzeko beharra zegoelako.

Gaur egun, elkarteak 60 familia biltzen ditu, eta 9 langile eta 20 boluntario, 30 urte geroago, oztopoak botatzen, aniztasuna ospatzen eta helburu berberen alde borrokatzen jarraitzen dutenak: Down-en sindromea duten pertsonen eskubideak eta interesak errespetatzea eta betetzea.