‘Oroitzapen artean jolasean’ liburuak etxeko laguntza zerbitzuaren erabiltzaileen arteko haur jolas tradizionalak berreskuratzen ditu Arabako Errioxan - arabapress

Gasteiz, 2025eko ekainaren 19a. ‘Oroitzapen artean jolasean’ ekimenak haurrentzako herri jokoen memoria berreskuratzen du, Arabako Errioxako Kuadrillako adinekoen testigantzei esker, eta haurrentzako hezkuntza aldizkari batean islatzen ditu. Zaintzen-Clecek sustatutako proiektua da, hain zuzen, Arabako Foru Aldundiak Guardia - Arabako Errioxako Kuadrillako udalerrietako erabiltzaileei ematen dien etxeko laguntza zerbitzua (ELZ) kudeatzen duenak.

ELZren erabiltzaileen haurtzaroko bizipen horiek sei jolas tradizional biltzen dituen argitalpen batean islatu dira. Joko horiek 1920tik 1950era bitartekoak ziren, eta aurreko belaunaldiak markatu zituzten.

Proiektua Guardian egin den ekitaldi batean aurkeztu zaie parte hartu duten erabiltzaileei, haien senideei eta etxeko laguntza zerbitzuko langileei. Ekitaldi horretan, Gorka Urtaran Gizarte Politiken Saileko foru diputatuak, Txema Elvira Arabako Errioxako Kuadrillako presidenteak eta Laura Cantero Zaintzen-Cleceren ipar-mendebaldeko ordezkari sozialak ere parte hartu dute.

“Proiektu honen bidez, gure adinekoei balioa eman nahi izan diegu, herri jakinduriaren igorle diren aldetik. Oroipen ariketa baten bidez, eta bere haurtzaroak gogora ekarriz, baliabideak ugari ez baina irudimena sobera zegoen garai zoriontsu bat gogoratu dute”, esan du Laura Canterok. “Gainera, funtsezkoa da joko horiek mantentzeak memoriari bizirik eusten diolako, adinekoen bizi proiektu aktiboak sustatzen dituelako eta haien ongizate emozionala indartzen duelako”, gaineratu du.

Gorka Urtaran foru diputatuak azpimarratu duenez, gaur egungo haurtzaroan digitala hain garrantzitsua den une honetan, “oroimenezko, maitasunezko eta justiziazko ekintza da gure sustraiei begiratzea, gure herrietako kale, plaza eta patioetan sortzen ziren sekulako istorio txiki horietara”. “Joko horietan, gaur egun Arabako Foru Aldundiaren etxeko laguntza zerbitzua jasotzen dutenen haurtzaroa ez ezik, Guardia - Arabako Errioxako Kuadrillaren nortasunaren funtsezko zati bat eta belaunaldien arteko zubiak eraikitzeko modu bat ere islatzen dira”, adierazi du.

'Filotxo'tik 'zapi'ra, memoria bizia diren jokoak
‘Oroitzapen artean jolasean’ liburuaren orrialdeetan jolas tradizionalak biltzen dira, hala nola trapuzko panpina, filotxoa, txingo jolasa, ezkutaketa, kinkin jolasa edo zapia. Horiek guztiak aurreko belaunaldien haurtzaroak markatu zuen iruditeria herrikoiaren parte dira, eta gaur egun ere bizirik jarraitzen du, Arabako Errioxako adinekoen testigantzei esker.

Testigantza horietako bat Lapuebla de Labarcako Felisa Murillorena da, etxeko laguntza zerbitzuaren erabiltzailea. Emozioz gogoratzen ditu egun haiek: “Gogoan dut eskolatik irtetean atsedenik gabe jolasten ginela. Planoan egiten genuen, nire herriko plazan”, dio. “Polita da gauza horiek gogoraraztea. Horrela, umeek lehen nola dibertitzen ginen jakingo dute eta agian hainbeste pantailarik gabe ere dibertitzen ikasiko dute. Niretzat berriz bizitzea bezala da”.

Denbora pasa horiek, irudimenez eta erraztasunez beteak, 70 eta 90 urte bitarteko pertsonei egindako elkarrizketen bidez berreskuratu ziren. Pertsona horiek gogo handiz partekatu zituzten beren oroitzapenak, eta, horrela, historia horiek belaunaldi berrietara pasatzea ahalbidetu zuten.

Garapen eta lotura emozionalaren aldeko apustua
‘Oroitzapen artean jolasean’ek jolasaren balioa nabarmentzen da garapen kognitibo, emozional eta sozialerako tresna gisa. Sormena sustatzen du, autoestimua hobetzen du, belaunaldien arteko konexioa errazten du eta aztarna afektibo iraunkorra uzten du oroimenean.

Argitalpena Guardia - Arabako Errioxako Kuadrillako ikastetxeetan, liburutegietan eta zentro sozialetan banatuko da datozen hilabeteetan, belaunaldi berrien artean kultura bitxi horiek bizirik mantentzeko.