Foru Aldundiak bederatzi topaketa antolatu ditu adituekin, zaintzaren eta klimaren aldeko ekintzaren arloko etorkizuneko erronkei heltzeko - arabapress

Gasteiz, 2022ko irailaren 9a. Arabako diputatu nagusi Ramiro Gonzálezek, Erresuma Batuko Deskarbonizazio Industrialerako Ikerketa eta Berrikuntzako Zentroko zuzendari (IDRIC) Mercedes Marotok eta Bartzelonako Unibertsitateko filosofo eta katedradun emeritu eta Estatu Kontseiluko kontseilari iraunkor Victoria Campsek “Araba in Progress” parte hartzeko ekimena inauguratu dute gaur Aterian (Salburuko Hezeguneen Interpretazio Zentroa). Ekimen horrek komunitate zientifikoa, gizarte zibila eta klimaren aldeko zaintzaren eta ekintzaren arloetako kudeatzaileak bilduko ditu.

"Araba in Progress", funtsean, Aldundiak lurraldearen orainarekin eta etorkizunarekin duen konpromisoaren adibide da. Ramiro González diputatu nagusiak nabarmendu duenez, “gobernantzaren adibide da, bai eta komunitate zientifikoaren, administrazioaren eta gizarte zibilaren arteko lankidetzaren aldeko apustuaren adibide ere, lehentasunak antolatzeko eta trantsizio prozesuak bultzatzeko zalantzazko une batean, baina aurre egin beharreko erronka handiekin”.

Ekimenak jarraipena ematen dio "Araba Helburu"k bultzatutako prozesuari. Lehentasunezko lau jarduera eremuetako 237 eragilek parte hartu zuten: ekonomia eta enplegua, klimaren aldeko ekintza, gizarte politikak eta gobernantza eta digitalizazioa. Prozesu horretan, espezializazio handiagatik eta gizarte politiken eremuan, batez ere zaintzenetan, erreferentzia izateagatik lurraldearen ibilbidea markatu duten bi ildo estrategiko identifikatu ziren.

“Adierazpen, eztabaida eta konponbide bideak irekitzea funtsezkoa da foru administrazio honentzat. "Agora", "Araba Helburu" eta parte hartzeko beste prozesu sektorial batzuek aukera eman dute lankidetza bidezko gobernantzaren bidea irekitzeko. Bizi garen testuinguru konplexuak, inoiz baino gehiago, inguruabarretara egokitu gaitezen eskatzen du, bai eta arabarreen kezkak hurbiletik jarrai ditzagun eta aurrerapen desiragarri hori (Araba in progress) lortzeko modu eraginkorrean entzun, arreta eman eta erantzun dezagun ere” azaldu du Arabako diputatu nagusi Ramiro Gonzálezek.

Ekimenaren aurkezpenean, Ramiro Gonzálezek bereziki azpimarratu du egungo egoera ekonomikoa eta energetikoa, bai eta premia dagoela ere egungo egoerarekin bat datozen politika berriak bilatzeko. “Ekonomia moteltzen ari da, eta udazkenean, gainera, gizarteko sektore guztiok elkarrekin lan egin beharko dugu, etorriko diren zailtasunak gainditzeko eta haien ondorioak arintzeko” esan du foru mandatariak, gogorarazi ondoren nazioarteko egoeraren mendekotasunak zehaztuko duela neurri handi batean Arabaren egoera ekonomikoa, zeinak sortzen duenaren % 60 esportatzen baitu.

Erronka berriei aurre egiteko politiken eta ekintzen azterketa partekatu horretan sartzen da “Araba in Progres”', eta aurrerapenarekin identifikatutako bi ekimen bultzatzaile azpimarratuko ditu: klimaren eta zaintzen aldeko ekintza.

Klimaren aldeko ekintzaren esparruan, bost gai jorratuko dira:

• Energia berriztagarriak Nazioarteko azken gertaerek eta Europak bizi duen krisi energetikoak mahai gainean jarri dute energia berriztagarrietarantz lehenbailehen igarotzeko beharra. Arabak ibilbide luzea du arlo horretan, baina energia garbietarantz aurrera egiten eta berritzen jarraitu behar da, energia fosilekiko mendekotasuna murrizteko eta deskarbonizaziorantz aurrera egiteko.

• Eraginkortasun energetikoa. Ziurgabetasunaren eta energia iturri mugatuen testuinguruan, energia eraginkortasunez erabili behar da. Eraginkortasun energetikoari buruzko elkarrizketan, energia berdeen erabilerarantz eta energia erabiltzeko neurri eraginkorragoen bultzadarantz industrian jada gertatzen ari den eraldaketa jorratuko da. Gai horiek ere lehentasuna dute Arabako Foru Aldundiarentzat. Gainera, eraginkortasun energetikoko politikak herritarrei ere zuzendu behar zaizkie, zehazki landa inguruneari eta biztanle kalteberenei. Eraldaketa horri esker, aberastasuna sortuko da enplegu berdeekin, eta, aldi berean, gure habitataren kalitatea hobetuko da.

• Biodibertsitatea eta naturaguneak. Biodibertsitateari eta naturaguneei balioa emango zaie.  Uda honetan ikusi dugunez, natura inguruneak berezko balioa du, klima aldaketaren ondorioek mehatxatzen dutena. Arabako Foru Aldundiaren lehentasunetako bat da hura kontserbatzea. Arabako lurraldearen % 22 Natura 2000 Sarean dago, Biodibertsitatea Kontserbatzeko Europako Sare Ekologikoan, eta sare horren % 55 hemen dago Euskadin. Araba Euskadiren birika da, eta hura babesteko eta indartzeko lan egin behar da.

• Lehen sektorea. Sektore honek dituen erronkei buruz hitz egingo da, bai eta gure natura baliabideen ustiapen jasangarria eta ingurumenaren eta landa ingurunearen kontserbazioa bateragarri egingo dituzten ekimen berritzaileak garatzeko beharrari buruz ere. Helburu klimatikoak eta ekonomikoak uztartzen badira, klima aldaketa egokitzeko eta arintzeko politika jasangarriak diseinatu eta ezarri ahal izango dira, Arabako nekazaritza eta abeltzaintza ekoizpena ahalbidetzeko eta nekazaritzako elikagaien sistema jasangarriagoa finkatzeko.

• Mugikortasuna. Klimaren esparruan landuko den azken ardatza izango da. Garraio eredu jasangarri eta eraginkor baterantz eboluzionatu behar da. Administrazio honen lehentasunak dira garraio sistema jasangarrienak integratzea, intermodalitatea gauzatzea eta lurraldearen barne eta kanpo konektibitatea hobetzea. Mugikortasun joera berrietara bideratutako Gasteiz Araba Mobility Lab berrikuntza zentroa bultzatzeak aukera emango du ezagutza eta ideiak batzeko, konektibitatea ikuspegi jasangarri batetik hobetzeko.

Bestalde, zaintzaren eremuan lau gai jorratuko dira:

• Bizitza osoan zeharko zainketak. Bizitzan zeharko zainketek definitzen dute Arabako arreta eredua. Gizarte politikek etengabe laguntzen diete pertsonei: haurtzarotik zahartzarora. Zainketa eredu integral eta hurbilean sakonduko da, bizitzako etapa guztietako gizarte errealitateei erantzungo diena.

• Zainketen ekosistema soziala. Trantsizio soziosanitarioak, pandemian bizi izandakoaren ondoren, etorkizuneko politika publikoen ardatzetako bat izan behar du. Hurbiltasuna, elkartasuna eta lankidetza dira foru administrazioaren kudeaketa inspiratzen duten balio partekatuak. Topaketa honetan aztertuko da zeinen garrantzitsua den zaintzen ekosistema sozial bat izatea, gizarte zerbitzuen, osasun zerbitzuen eta lankidetza publiko-pribatuaren arteko lankidetza sustatuko duena, inor arretarik gabe gera ez dadin.

• Zahartzea eta nahi gabeko bakardadea. Arabako Foru Aldundia lanean ari da zahartzen ari diren pertsonei aukera emateko non zahartu nahi duten aukeratzeko, dauden aukerak zahartu ahala sor daitezkeen bizi egoeren askotarikotasunera egokituz. Foru Aldundiaren ustez, biztanleriaren zahartzea gizarte politikak berritzeko aukera bat da. Zahartze aktiboa sustatzeko eta nahi ez diren bakardade egoerei erantzuteko bultza daitezkeen prebentzio politikei buruz hitz egingo da.

• Osasun mentala. Pertsonen ongizatean funtsezkoa den alderdi bat da, gero eta herritar gehiago kezkatzen dituena, bereziki gazteenak. Pertsonen zaurgarritasunari arreta ematea, sufrimendua eta estigma ezabatuz, zainketekin konprometitutako lurralde baten erantzukizunaren zati da, eta topaketa honetan hitz egingo dugu horretaz.

Guztira, bederatzi elkarrizketa izango dira Arabako hainbat udalerritan, hala nola Tuesta, Gasteiz, Armiñon, Agurain, Arraia-Maeztu, Laudio, Miñao edo Bastida. Elkarrizketa horiek hurrengo hiru hilabeteetan egingo dira, eta adituak, administrazioa eta gizarte zibila bilduko dituzte.  Noizean behin, Foru Aldundiak gizarteari jakinaraziko dio zein izango diren adituak gai bakoitzean, hau da, “Araba in Progress” izeneko ekimen honen (klimaren eta zaintzaren aldeko ekintza) funtsezko bi ardatzak txandaka jorratuko dituzten adituak.